Kościół w Polsce obchodzi uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej

Legenda głosi, że Cudowny Obraz Matki Bożej Częstochowskiej został namalowany przez św. Łukasza Ewangelistę na desce stołu z domu Maryi.

Rzeczywista data powstania ikony i jej autor nie są znane. Historycy sztuki wykazują na duże podobieństwo do ikon bizantyjskich określanych nazwą Hodegetria, co oznacza: "Ta, która prowadzi". Zdaniem ekspertów obraz może pochodzić z X w.

Wiadomo, że ikonę sprowadził do Częstochowy na przełomie lat 1382-1384 książę Władysław Opolczyk. Obraz uznany został za cudowny i otoczony kultem, a na Jasną Górę zaczęli przybywać pielgrzymi przynoszący z sobą liczne wota. Przyciągnęły one złodziei, którzy w 1430 r. dokonali napaści na klasztor.

Napad opisał polski kronikarz Jan Długosz, według relacji, którego napastnicy ukradli naczynia i sprzęty liturgiczne, kielichy, krzyże i ozdoby a także złoto i klejnoty, którymi przyozdobiony był obraz. Następnie, w czasie ucieczki, uszkodzili twarz Maryi cięciem szabli. Choć z rozkazu króla Władysława Jagiełły ikona poddana została renowacji, ślady napaści z 1430 r. pozostały widoczne – są nimi dwa równoległe ślady cięcia miecza na policzku Maryi, przecięte trzecim na linii nosa oraz kilka podobnych, choć znacznie mniejszych cięć na szyi.

Przed ikoną wielokrotnie modlili się polscy królowie i książęta, m.in. Kazimierz Jagiellończyk, Stefan Batory, Zygmunt III Waza, Jan Kazimierz i Jan III Sobieski.

Cudowny obraz Matki Bożej Częstochowskiej został dwukrotnie ozdobiony papieskimi koronami. Pierwsza papieska koronacja obrazu jasnogórskiego – decyzją Klemensa XI – odbyła się w 1717 r. To on sam ufundował korony dla Matki Bożej. Korony te skradziono w nocy z 22 na 23 października 1909 r. wraz z perłową suknią i innymi kosztownościami. Po kradzieży nowe korony ofiarował Maryi papież św. Pius X. Powtórna koronacja odbyła się 22 maja 1910 r.

Po wieloletnich staraniach uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w 1904 r. ustanowił najpierw dla Jasnej Góry i diecezji włocławskiej papież Pius X. Ogłoszenie święta wyjednał u papieża bł. Honorat Koźmiński. W 1931 r. Pius XI rozciągnął obchody na całą Polskę.

Z Matką Bożą na Jasnej Górze od młodości byli mocno związani zarówno św. Jan Paweł II, jak i bł. kard. Stefan Wyszyński. Prymas Tysiąclecia napisał tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, które nawiązywały do lwowskich ślubów Jana Kazimierza z 1656 r., oddających naród w opiekę Maryi. Tekst ten w czasie uroczystości odpustowych w 1956 r. odczytał bp Michał Klepacz.

W ramach przygotowanego przez kard. Wyszyńskiego programu odnowy moralno-duchowej Polski przygotowującego do obchodów tysiąclecia Chrztu Polski, stworzono kopię obrazu jasnogórskiego, która od 26 sierpnia 1957 r. nawiedza kolejne diecezje w kraju.

4 września 1966 r. obraz został siłą zatrzymany przez władze komunistyczne w drodze do Katowic i odwieziony najpierw do Warszawy, gdzie przechowywano go w zakrystii. Jednak, kiedy przed oknem zakrystii, w której znajdował się obraz zaczęli gromadzić się wierni, kopia ikony została przewieziona do kaplicy św. Antoniego na Jasnej Górze. Po zatrzymaniu obrazu, od 1966 do 1972 r., po polskich diecezjach pielgrzymowały tylko puste ramy i ewangeliarz. "Aresztowanie Matki Bożej" odczytane zostało przez wiernych, jako symbol braku wolności religijnej w Polsce i wywołało w społeczeństwie wiele emocji.

Ostatecznie obraz powrócił na trasę 18 czerwca 1972 r. po tym, jak potajemnie wykradł go z Jasnej Góry ks. Józef Wójcik z pomocą dwóch sióstr służek z Markówki: s. Heleny Trentowskiej i s. Marii Kordas. Wizerunek do dziś wędruje po Polsce.

Papież Jan Pawła II podczas mszy św. na Jasnej Górze 4 czerwca 1979 r. mówił, że "jeśli chcemy dowiedzieć się, jak płyną te dzieje w sercach Polaków, trzeba przyjść tutaj. Trzeba przyłożyć ucho do tego miejsca. Trzeba usłyszeć echo życia całego narodu w Sercu jego Matki i Królowej".

Główne obchody uroczystości Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej z udziałem Konferencji Episkopatu Polski i pielgrzymów odbędą się 26 sierpnia na Jasnej Górze.

Centralnym punktem obchodów będzie msza św., której o godz. 11 na jasnogórskim szczycie przewodniczyć będzie prymas Polski abp. Wojciech Polak. Celebrować ją będą biskupi, którzy 27 sierpnia wezmą udział w obradach Rady Biskupów Diecezjalnych.
PAP/red.