Czad. Cichy zabójca w naszych domach

Rozpoczął się sezon grzewczy. Noce stają się coraz zimniejsze, a w domach i mieszkaniach znów uruchamiane są piece, kotły i inne urządzenia służące do ogrzewania. To okres, w którym szczególnie należy zatroszczyć się o bezpieczeństwo. Każdego roku dochodzi do tragicznych zdarzeń związanych z niewłaściwą eksploatacją instalacji grzewczych czy brakiem odpowiedniej wentylacji. Dlatego warto już teraz przypomnieć sobie podstawowe zasady, które mogą uchronić przed zaczadzeniem.

Korzystanie z urządzeń grzewczych wymaga odpowiedzialności i systematycznej troski o ich stan techniczny. Należy regularnie sprawdzać sprawność pieców, kotłów, podgrzewaczy wody, a szczególną uwagę poświęcać urządzeniom gazowym. Nie można także zapominać o okresowych przeglądach przewodów kominowych, które odpowiadają za prawidłowe odprowadzanie spalin. Zaniedbania w tym zakresie mogą mieć tragiczne skutki.

Równie ważna jest właściwa wentylacja. Świeże powietrze musi docierać do pomieszczeń, w których znajdują się urządzenia opalane gazem – kotłowni, łazienek czy kuchni. Drożność kratek wentylacyjnych i przewodów odprowadzających spaliny powinna być kontrolowana systematycznie. Niedopuszczalne jest zasłanianie otworów wentylacyjnych – choć często wydają się zbędne, w rzeczywistości mogą uratować życie. Przypomnijmy także, że kuchenka gazowa nie powinna być używana jako źródło ciepła w mieszkaniu.

Tlenek węgla, potocznie nazywany czadem, powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw, zwłaszcza w warunkach niedoboru tlenu. Największe zagrożenie stanowi to, że jest całkowicie niewyczuwalny dla człowieka: bezbarwny, bezwonny i pozbawiony smaku. Łączy się z hemoglobiną w krwi, blokując dostęp tlenu do organizmu. Dłuższe przebywanie w pomieszczeniu z wysokim stężeniem tlenku węgla prowadzi do zatrucia, a w skrajnych przypadkach do śmierci przez uduszenie.

Objawy zatrucia czadem są często lekceważone. To m.in. ból i zawroty głowy, senność, nudności, osłabienie czy problemy z koncentracją. Niestety, w wielu przypadkach ofiary nie zdążają zareagować. Dlatego tak ważne jest zapobieganie zagrożeniu.

Najczęstszą przyczyną zatruć tlenkiem węgla jest niesprawność przewodów kominowych – spalinowych, dymowych i wentylacyjnych. Ich nieszczelność, brak konserwacji czy wadliwa konstrukcja mogą prowadzić do niedrożności, a nawet do powstania tzw. ciągu wstecznego, gdy dym zamiast wydostawać się na zewnątrz, cofa się do wnętrza mieszkania.

Zagrożenie potęguje również wymiana stolarki okiennej i drzwiowej na nową, szczelną. Choć poprawia ona izolację termiczną budynków, może zaburzać prawidłową wymianę powietrza, jeśli nie zostanie dostosowana do istniejącego systemu wentylacyjnego.

Najważniejsze to dbać o regularne przeglądy instalacji i urządzeń. Naprawy czy wymianę pieców powinny wykonywać wyłącznie osoby z odpowiednimi kwalifikacjami. Warto także zadbać o montaż czujników tlenku węgla. To niewielkie, stosunkowo tanie urządzenia mogą w porę ostrzec przed śmiertelnym zagrożeniem.

Jeśli pojawiają się wątpliwości co do sprawności instalacji grzewczej czy wentylacyjnej, należy niezwłocznie skontaktować się z właścicielem lub zarządcą budynku. To on odpowiada za bezpieczeństwo użytkowników.

Gdy dojdzie do podejrzenia zatrucia tlenkiem węgla, należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego powietrza – czasem konieczne jest nawet wybicie szyby w oknie. Osobę poszkodowaną trzeba wynieść w bezpieczne miejsce, o ile nie stanowi to zagrożenia dla ratującego. Należy wezwać służby ratownicze i jak najszybciej podać tlen.

W sytuacji zatrzymania oddechu i krążenia konieczne jest rozpoczęcie resuscytacji – sztucznego oddychania i masażu serca. Najważniejsze, aby nie wpadać w panikę i działać szybko.