Mroki życia w średniowieczu

Zajęcia poprowadził pan Dariusz Jurczak z Działu Edukacji Muzeum Historycznego w Ełku, który opowiedział o urzędzie kata i dawnych narzędziach tortur. Poza tym uczniowie zwiedzili przygotowaną w parowozowni wystawę -„Średniowieczne tortury” prezentującą wybór narzędzi tortur używanych w średniowiecznej Europie.

Wychowankowie dowiedzieli się, że tortury stosowano już w starożytności. Były bowiem zarówno elementem śledztwa, jak i karą, która najczęściej kończyła się śmiercią skazańca. Zależały w średniowieczu od pochodzenia skazanego. Kat oprócz wykonywania wyroków śmierci zajmował się również przesłuchiwaniem podejrzanych, torturowaniem, wymierzał kary chłosty, pręgierza czy łamania kołem. Od późnego średniowiecza do jego obowiązków należały także pewne zagadnienia sanitarne w mieście, zwłaszcza usuwanie padliny. Z czasem kaci w ramach swoich obowiązków mieli łapać bezpańskie zwierzęta.

Podczas muzealnej lekcji uczniowie poznali najbardziej wyrafinowane w dziejach ludzkości sposoby zadawania cierpień, bólu, wyciągania zeznań i dokonywania ujm na honorze. Techniki zadawania bólu i sposoby uśmiercania były bowiem rozmaite i charakteryzowały się okrucieństwem. Przez wieki narzędzia śmierci były wpisane w procedurę wymierzania sprawiedliwości, poza tym pozwalały zaspokoić naturalną dla ludzi żądzę zemsty za wyrządzone zło - przestępstwo. Brutalne sposoby egzekucji i publiczne wymierzanie wyroków miały służyć odstraszeniu innych od popełniania przestępstw.

Uczniowie dowiedzieli się również, że w średniowieczu zawód kata był elitarny, aczkolwiek kat i jego rodzina byli dotknięci utratą czci i dobrego imienia wśród społeczeństwa. Do wykonywania tego zawodu wymagane było posiadanie dużej wiedzy, obejmującej m.in. znajomość anatomii. Odpowiednie wykształcenie było konieczne do właściwego wykonywania obowiązków związanych ze stosowaniem tortur – na etapie przesłuchania musiały być one bolesne, raczej nie wiążące się z trwałym kalectwem, zaś na etapie egzekucji – nie mogły spowodować przedwczesnej śmierci skazanego.