Rok 2022 rokiem Zuzanny Morawskiej i Władysława Bartoszewskiego

Z prośbą o ustanowienie roku 2022 Rokiem Zuzanny Morawskiej zwróciła się do Przewodniczącego Rady Miasta Mława w imieniu Komitetu Wyborczego Wyborców Sławomira Kowalewskiego radna Zofia Kazimierska.

W swoim piśmie wnioskodawca wskazuje, że 6 stycznia 2022 roku mija 100 lat od śmierci Zuzanny Morawskiej, powieściopisarki i działaczki społecznej związanej z Mławą i okolicą.

Jak czytamy w przedstawionym przez wnioskodawcę życiorysie proponowanego patrona 2022 roku, Zuzanna Morawska urodziła się w Sokołówku niedaleko Ciechanowa, jednak dzieciństwo i dorosłe życie spędziła w Zulinku koło Mławy oraz w Mławie.

Zmarła w 1922 roku w Mławie, została pochowana na tutejszym cmentarzu parafialnym.

Jest autorką wierszy o tematyce patriotycznej i 33 książek z gatunków literatury dziecięcej oraz młodzieżowej. W swej twórczości akcentowała dbałość o język polski, jako jeden ze sposobów walki z rusyfikacją.

Była więziona w Płocku za działalność dydaktyczną – prowadziła tajną pensję dla dziewcząt w Warszawie, uczyła także dzieci języka polskiego i historii w swojej posiadłości, w Zulinku.

Współpracowała z Towarzystwem Śpiewaczym „Lutnia”, organizowała odczyty i wieczory poświęcone wielkim Polakom i rocznicom historycznym.

Współtworzyła Towarzystwo Dobroczynne w Mławie, które otaczało opieką najbiedniejszych mieszkańców.

Organizowała wystawy rolniczo-przemysłowe, korzystając ze znajomości w warszawskim środowisku kulturalnym i naukowym.

Wspólnie z Alojzym Korzybskim powołała do życia Spółdzielnię Spożywców w Mławie, przewodniczyła Kołu Ziemianek, które prowadziło nieformalną edukację młodych dziewcząt.

Przez wiele lat pracowała jako nauczycielka języka polskiego i historii w pensji Antoniny Mrozowskiej oraz w oddziale Macierzy Szkolnej, utworzonej w Mławie przy ul. Długiej.

Zuzanna Morawska jest patronką Szkoły Podstawowej nr 7 w Mławie.

W swoim piśmie wnioskodawca wskazuje, że 19 lutego 2022 roku przypada setna rocznica urodzin Władysława Bartoszewskiego.

Profesor Bartoszewski przyszedł na świat w Warszawie, zmarł w tym samym mieście 24 kwietnia 2015 roku.

Był człowiekiem wybitnym. Od 1946 roku angażował się w działalność opozycyjną przeciwko władzom komunistycznym, od 1963 roku współpracował z Radiem Wolna Europa. Był współzałożycielem Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania w ramach Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, w czasie stanu wojennego został internowany.

Profesor Bartoszewski dwukrotnie pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych, obejmował stanowisko senatora IV kadencji i działał jako sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów rządu Donalda Tuska.

Przewodził Radzie Instytutu Spraw Międzynarodowych, jako były więzień obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu - Międzynarodowej Radzie Oświęcimskiej, a także Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Władysław Bartoszewski zasłynął jako aktywny działacz na rzecz spraw polsko-żydowskich i polsko-niemieckich.

Otrzymał wiele odznaczeń, w tym Order Orła Białego, medal Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, tytuł Honorowego Obywatela Izraela, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a także – za wkład w pojednanie między Polakami, Niemcami i Żydami – otrzymał w niemieckim Kassel nagrodę „Szkło rozsądku”.

Jest autorem ponad 1000 różnych publikacji, stanowiących fundament wiedzy na temat czasów okupacji niemieckiej, pomocy udzielanej ludności żydowskiej i Powstania Warszawskiego.

Do jego najważniejszych dzieł należą m.in.: „Dni walczącej stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego”, „Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939-1944”, „Warszawski pierścień śmierci” oraz „Warto być przyzwoitym” – wyjątkowy manifest myśliciela i humanisty, który przez całe życie walczył o pojednanie między narodami.

Wartości, którym hołdował Władysław Bartoszewski są ważne i fundamentalne.

Korespondują z ideami, które od pokoleń były istotne dla mieszkańców Mławy i widnieją wypisane na elewacji budynku ratusza: „Niech będzie jednaka sprawiedliwość dla biednych i bogaczy, mieszkańców i przybyszów (…)”, a także mają odbicie w haśle umieszczonym na sztandarze Miasta Mława: „Jednaka sprawiedliwość”.

Uchwala w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Zuzanny Morawskiej została przyjęta jednogłośnie, druga – w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Władysława Bartoszewskiego – Rokiem Przyzwoitości, przy czterech głosach wstrzymujących się.
Magdalena Grzywacz/KSM