Mława dba o miejsca pamięci

W ramach tego zadania zostało zaplanowane m.in. obłożenie elewacji frontowej pomnika oraz tworzących go słupów kamiennymi płytami, wykonanie inskrypcji na froncie, odnowienie napisów na granitowej płycie nagrobkowej, zakup tablicy pamiątkowej oraz remont schodów, murku i nawierzchni przed pomnikiem. Pojawi się również iluminacja świetlna.

Przypomnijmy, pomnik upamiętnia ofiary tragicznych wydarzeń sprzed 77 lat. W przededniu wyzwolenia tj. z 17 na 18 stycznia 1945 r., miejscowi żandarmi i gestapo przeprowadzili egzekucję.

Zbrodni dokonano na więźniach mławskich; żołnierzach Batalionów Chłopskich, Polakach osadzonych za przestępstwa gospodarcze, jeńcach radzieckich oraz na przypadkowo napotkanych na ulicy przechodniach.

Zamordowano wówczas prawdopodobnie 364 osoby. Większość z pomordowanych na Kalkówce osób została rozpoznana przez rodziny, a ciała zamordowanych zabrane na cmentarze rodzinne.

Jednak około 100 więźniów, pochodzących z terenu całej Polski, którzy znaleźli się w Mławie przypadkowo, zostało pochowanych w mogile zbiorowej obok żwirowni. Przez wiele lat stał na niej wielki krzyż brzozowy, będący symbolem ofiar II wojny światowej.

W 1964 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Mławskiej na tragicznym miejscu wzniesiono pomnik-Mauzoleum. Projektantami pomnika byli Barbara i Andrzej Wachnowie. Ma on kształt sarkofagu, zaś wzniesione obok betonowe słupy są symbolem skazańców, którzy czekali na egzekucję.
KSM