Co z pacjentami leczącymi się psychicznie? Olsztyn pójdzie w ślady Elbląga?

W Olsztynie jak na razie działają trzy miejsca, gdzie można uzyskać pomoc psychiatryczną finansową przez NFZ. To Wojewódzki Zespół Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie oraz dwie mniejsze placówki. Od lipca Centrum Psychiatrii Anima zawęża działalność, a Centrum Zdrowia Psychicznego Akson się zamyka. Powód? Reforma psychiatrii środowiskowej, która obejmuje całą Polskę i koniec kontraktu z NFZ. W każdym z dużych miast ma funkcjonować Centrum Zdrowia Psychicznego.

— W Olsztynie ma działać tylko jedno, tak jak w latach siedemdziesiątych, w „psychiatryku”, czyli w Wojewódzkim Zespole Lecznictwa Psychiatrycznego przy ul. Wojska Polskiego — mówiła „Gazecie Olsztyńskiej” Aneta Mossakowska, szefowa Centrum Zdrowia Psychicznego Akson w Olsztynie. — Ale szpital nie będzie w stanie przyjąć wszystkich pacjentów. Moim zdaniem jedno centrum powinno przypadać na 50 tys. osób. Tylko Akson rocznie przyjmuje ok. 15 tys. pacjentów. Mamy kolejki 3-4-miesięczne, a na pierwszą wizytę czeka się pół roku. Cały czas jednak to usprawniamy. Anima ma mniejszą poradnię, ale też jest niezbędna. Od lipca liczba pacjentów przeniesie się na Wojska Polskiego, do placówki, która już teraz jest niewydolna. Pacjenci, którzy będą w stanie zapłacić za leczenie, pójdą do gabinetów prywatnych. Ci, których nie stać na pomoc, będą czekać na wizytę w rocznych kolejkach. Prawdopodobnie lekarze rodzinni będą przedłużać leki, co nie jest dobrym rozwiązaniem. Ciągnąć się będą też zwolnienia w pracy.

— Warmińsko-Mazurski OW NFZ nie wypowiada umowy z placówkami Akson i Anima realizującymi świadczenia opieki psychiatrycznej. 30 czerwca 2023 roku wygasają w całym regionie umowy w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień — podkreśla Magdalena Mil, rzecznik prasowa warmińsko-mazurskiego NFZ. — W Polsce od kilku lat wdrażany jest nowy standard opieki nad pacjentami realizowany w ramach pilotażu w Centrach Zdrowia Psychicznego. Jest to system opieki nad pacjentami zgodny z wytycznymi europejskimi, który przede wszystkim ma na celu zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi kompleksowej, wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Wdrażanie modelu psychiatrii środowiskowej na podstawie programu pilotażowego w Centrach Zdrowia Psychicznego stanowi realizację strategicznego dokumentu kierunkowego, jakim jest rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.

Do 31 grudnia 2023 roku trwa pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego. W całej Polsce 81 Centrów Zdrowia Psychicznego podpisało umowy z podwykonawcami — z placówkami leczenia psychiatrycznego, które do tej pory miały podpisane umowy z NFZ, a w pilotażu zawarły umowę z Centrum Zdrowia Psychicznego. Docelowo ma być ich 85.

— W naszym regionie od 2018 roku takie Centrum działa z powodzeniem w Elblągu. Dwie placówki, będące w analogicznej sytuacji, jak Akson i Anima, podpisały umowy na podwykonawstwo ze Szpitalem Miejskim św. Jana Pawła II w Elblągu i leczą pacjentów — podkreśla Magdalena Mil. — W związku z wprowadzaną reformą ochrony zdrowia psychicznego, po wygaśnięciu umów z Narodowym Funduszem Zdrowia, placówki działające na terenie Olsztyna – Akson i Anima – powinny podpisać umowy na podwykonawstwo z Wojewódzkim Zespołem Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie, który tworzy Centrum Zdrowia Psychicznego w tej części naszego regionu. Warmińsko-Mazurski OW NFZ jest od 2013 roku czynnym uczestnikiem tworzenia, wdrażania i realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. O nowych zasadach udzielania świadczeń są informowani przedstawiciele samorządów regionalnych, dyrektorów szpitali, konsultantów w dziedzinie psychiatrii, psychologii klinicznej na organizowanych spotkaniach. 

I dodaje: — Kwestie związane z powołaniem pilotażu Centrum Zdrowia Psychicznego były kilkukrotnie omawiane na spotkaniach z samorządami lokalnymi, z konsultantami w dziedzinie psychiatrii i w dziedzinie psychologii klinicznej oraz ze świadczeniodawcami, w tym z placówkami Akson i Anima. Placówki te nie wykazały zainteresowania wejściem w działający już Polsce w formie pilotażu system opieki nad pacjentami zgodny z wytycznymi europejskimi i standardami medycznymi. Reforma opieki psychiatrycznej w oparciu o Centra Zdrowia Psychicznego zmienia dla danej placówki jedynie to, że zamiast zawarcia umowy w zakresie realizacji świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia, zawierana jest umowa o podwykonawstwo z ośrodkiem Centrum Zdrowia Psychicznego (w naszym regionie są to Szpital Miejski św. Jana Pawła II w Elblągu i Wojewódzki Zespół Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie). Uważamy za priorytetowe zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej w oparciu zakresy środowiskowe. Pilotaż jest realizowany z korzyścią dla pacjentów i ich rodzin w 81 Centrach w całym kraju.

ADA ROMANOWSKA