AZBEST = NIEBEZPIECZEŃSTWO. Jak się go pozbyć - krok po kroku

Azbest to materiał stabilny, elastyczny i niepalny. Nic zatem dziwnego, że uznano go za włókno pod każdym względem doskonałe. Aż wykryto, że wywołuje śmiertelne choroby…
Jak usunąć azbest, zgodnie z prawem? Dlaczego to takie ważne? Czy można otrzymać dofinansowanie do kosztów pozbycia się i unieszkodliwienia tego groźnego materiału? Na te pytania odpowie nasz poradnik.

Kiedy azbest jest szkodliwy?
W naszym otoczeniu jest jeszcze sporo wyrobów zawierających azbest – właśnie ze względu na właściwości, jakie posiada ten minerał. Azbest był stosowany do produkcji: farb ogniotrwałych, tkanin ogniotrwałych, w tym koców azbestowych, pokryć dachowych (eternit falisty i płaski), płyt elewacyjnych i balkonowych, rur wodociągowych, kanalizacyjnych i centralnego ogrzewania, sprzęgieł i hamulców do wind, kształtek, np. rynien, gąsiorów, okapów, izolacji cieplnej, bojlerów, kotłów ciepła, kanałów wentylacyjnych i spalinowych. .

Pomimo tak doskonałych właściwości jest szkodliwy dla zdrowia ludzi. Najpoważniejszym zagrożeniem jest ekspozycja na pył azbestowy. Włókna azbestu przedostają się do powietrza atmosferycznego w wyniku korozji materiałów lub działalności człowieka. Chorobotwórcze działanie azbestu jest wynikiem wdychania włókien niewidocznych dla oka.
Dopóki włókna nie są uwalniane do powietrza, wyroby z azbestem nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Dzieje się to dopiero na skutek: korozji płyt azbestowo-cementowych (zwłaszcza tych porzuconych „na dziko”), czyszczenia powierzchni eternitowych przy użyciu myjki ciśnieniowej, uszkodzeń mechanicznych, powstałych podczas rozbiórki i demontażu obiektów zawierających azbest, kruszenia, łamania, cięcia i rozbijania płyt eternitowych, instalacji ciepłowniczych i elektrycznych czy ścianek ogniotrwałych.

Szkodliwe mogą być nawet stare płyty eternitowe (zawierają 11-13% rakotwórczego azbestu) na dachu budynku. Deszcze wymywają z nich bowiem spoiwo cementowe, przez co wiązki włókien azbestu zostają odsłonięte, rozszczepiają się i uwalniają do środowiska. Dlatego tak istotne jest kontrolowanie eternitowych dachów i elewacji, zabezpieczanie ich, a najlepiej – wymiana ich na nowe pokrycia, z bezpiecznych materiałów.

Choroby wywoływane przez pył azbestowy
Szacuje się, że rocznie na choroby azbestozależne umiera na świecie 100 tys. osób. Narażenie na pył azbestowy może być bowiem przyczyną następujących chorób układu oddechowego: pylicy azbestowej (zwłóknienia tkanki płucnej), występującej u osób zawodowo narażonych na pył azbestowy; łagodnych zmian opłucnowych, raka płuc, szczególnie groźnego międzybłoniaka opłucnej i otrzewnej – badania wskazują, iż nowotwory te pojawiają się po upływie 30-40 lat od pierwszego kontaktu z azbestem.

KROK 1. – INFORMACJA O WYROBACH ZAWIERAJĄCYCH AZBEST
Na właścicielu, zarządcy bądź użytkowniku nieruchomości ciąży obowiązek sporządzenia informacji o wyrobach zawierających azbest i miejscu ich wykorzystywania. Przygotowuje się ją w dwóch egzemplarzach:
osoby fizyczne przedkładają informację odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta; podmioty prawne przedkładają informację bezpośrednio marszałkowi województwa.

Co najmniej raz na 5 lat należy przeprowadzić okresową kontrolę nieruchomości, w których znajdują się materiały zawierające azbest. Wymagane jest przygotowanie tego w formie ,,Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest”. W przypadku wykrycia uszkodzenia należy zabezpieczyć wyroby azbestowe i zgłosić się do firmy zajmującej się ich utylizacją. Dokumenty do uzupełnienia znaleźć można na stronie
http://bip.mzmgo.mazury.pl/

KROK 2. – DOFINANSOWANIE
„Na mocy Uchwały Nr I/4/2018 Zgromadzenia Mazurskiego Związku Międzygminnego – Gospodarka odpadami w Giżycku z dnia 27 lutego 2018r. w sprawie przyjęcia „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla gmin będących uczestnikami MZMGO w Giżycku", właściciele nieruchomości z gmin członkowskich Związku mogą uzyskać dofinansowanie w wysokości od 40 do nawet 100 % kosztów kwalifikowanych inwestycji. Wysokość tej kwoty uzależniona jest od warunków dofinansowania określanych przez Instytucje finansujące.
Dofinansowaniu podlegają zadania w zakresie demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest, zgodne z gminnymi programami usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest.

UWAGA!
Dofinansowanie nie obejmuje kosztów związanych z zakupem i montażem nowych pokryć dachowych.
Regulamin dofinansowania realizacji Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla gmin będących uczestnikami MZMGO można znaleźć na stronie:
https://bip.mzmgo.mazury.pl/

KROK 3. – WNIOSEK I DECYZJA
Warunkiem ubiegania się o dofinansowanie jest złożenie w MZMGO poprawnie wypełnionego wniosku wraz z wymaganymi załącznikami. Można je pobrać osobiście w Punkcie Obsługi Klienta (ul. Pocztowa 2 w Giżycku) lub ze strony internetowej https://bip.mzmgo.mazury.pl/ i https://www.mzmgo.mazury.pl/. Wnioskodawca ubiegający się o dofinansowanie zobowiązany jest dokładnie podać ilość odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia.

KROK 4. – DEMONTAŻ WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST
Zdemontowania azbestowego dachu musi dokonać uprawniona do tego firma, która działa zgodnie z wytycznymi prawa. Są to koncesjonowane podmioty, które podczas demontażu eternitu stosują specjalne środki ostrożności, aby mieszkańcom nie zaszkodził azbestowy pył. Właściciele nieruchomości, którzy otrzymali dofinansowanie na demontaż, nie muszą szukać takiej firmy na własną rękę. Usunięcia i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest dokonuje bowiem wykonawca wybrany do realizacji tego zadania, z którym MZMGO zawarł stosowną umowę.

Mieszkańcy, którzy decydują się na likwidację pokryć dachowych bez wsparcia z MZMGO, mogą znaleźć informacje na temat wyspecjalizowanych w tym zakresie firm na stronie internetowej:
https://bazaazbestowa.gov.pl//pl/usuwanie-azbestu/firmy/

KROK 5. – ROZLICZENIE INWESTYCJI
Dzięki dofinansowaniu demontażu wyrobów zawierających azbest od 40 do 100% kosztów inwestycji pokryje z dofinansowania zewnętrznego. Pozostałą część wynagrodzenia należnego wykonawcy za usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów azbestowych uiszcza mieszkaniec.
Rachunek za demontaż eternitowego pokrycia jest dla właściciela domu bardzo ważnym dokumentem, potwierdzającym legalność przedsięwzięcia unieszkodliwienia azbestu.

Obecnie trwa inwentaryzacja azbestu na terenie gmin współtworzących MZMGO.
https://mzmgo.mazury.pl/inwentaryzacja-wyrobow-zawierajacych-azbest/

„Działanie jest współfinansowane ze środków „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”